Tytuł:

„Ekthesis 1597 roku.”

Temat i słowa kluczowe:

Kolekcja Pawła Dobrochotowa

Opis:

Kopia „Ekthesis abo krotkie zebranie spraw, które się działy na Partykularnym, to iest, Pomiastnym Synodzie w Brześciu Litewskim” zwołanym za panowania Zygmunta III 6 października 1596 r. w związku z konfliktami wśród duchowieństwa i wiernych prawosławnych. Tekst otwierają odwołana do listu Judasza, św. Jana i Pawła do Tymoteusza. Autor stwierdza, że Ci władycy, którzy chcą zmieniać kanony ustalone przez Ojców Kościoła powinni podlegać karze. Tym, którzy opowiadają się za unią z Rzymem zarzuca, że robią to dla otrzymania kościelnych godności, a potem mają zamiar wrócić do Cerkwi. Duchowieństwo donosiło o tym patriarsze konstantynopolitańskiemu i domagało się oddelegowania do rozwiązania tej sprawy uczonego Nicefora. Pierwszego dnia synodu obrano miejsce obrad i wybrano jego władze organizacyjne: protopopa zabłudowskiego Nestora i Ignacego prezbitera ostrogskiego. Przemawiał Gedeon władyka lwowski zarzucając metropolicie Michałowi, że postępuje wbrew prawu nie chcąc podporządkować się przedstawicielom patriarszym i nie chcąc się przed nimi stawić. W podobnym duchu mówił Cyryl. Na wniosek Niecefora oddelegowano siedmiu duchownych, którzy mieli ponownie wezwać Michała i władyków przed synod. Michał odpowiedział, że zdecyduje co zrobić po konsultacji z Janem Dymitrem Solikowskim biskupem lwowskim, biskupem łuckim Bernardem Maciejowskim, biskupem chełmskim Stanisławem Gmolińskim. Do końca dnia nie doczekano się Michała i jego władyków. Drugiego dnia po kolejnym wezwaniu Michał odmówił stawienia się przed synodem. W czasie kolejnych obrad ukazano starania protosyngla tronu patriarszego Nicefora o przekonanie Michała do stawienia się przed synodem, przytoczono posłany do niego list oraz kolejne wezwanie przed synod, które zostało odrzucone przez metropolitę. Nicefor protosyngiel tronu patriarszego i Niceforus archimandryta kijowski potępiają stanowisko Michała i jego władyków za odstępstwo od Cerkwi, pogardzenie władzą patriarchy, kanonami synodów i plan jedności z Rzymem. Dyskutowano kwestie wierności dogmatom i zwierzchnictwa papieża. W rozległej mowie bogatej w odwołania do postanowień soborów powszechnych protosyngiel Nicefor wspomina m. in. równość władzy Konstantynopola i Rzymu na końcu ogłaszając dekret soboru odbierający Michałowi i biskupom godności cerkiewne (10 października 1596 r.). W tekście występują następujące postaci m. in.: hierodiakon Cyprian, Cyryl protosyngiel Cerkwi aleksandryjskiej, archimandryta kijowski Nicefor, archimandryta dermański Henadjusz, Ignacjusz, Damian prezbiter ostrogski, Joan protopop szczyrecki, Jędrzej prezbiter lwowski, Gregorius notariusz, Elizeusz archimandryta piński, Bazyli archimandryta dubieński, Iłarion archimandryta supraski, Klementy protopop kamieniecki, Jona protopop jarosławski, Jędrzej prezbiter lwowski, patriarcha Jeremiasz, Symeon archimandryta peresopnicki, Herasym Szalski, Andrzej Konstantinowski, Aklim Kamieniecki, Hipacy Pociej, Cyryl Terlecki, Piotr Skarga, Dymitr Jałowicki, Iwan Kurczowski, Hrehory Bałaban, Fiodor Czaplic, Ostafi Jeło-Maliński, Michał Lityński.

Data wydania/powstania:

1597 r.

Typ zasobu:

rękopis

Format:

application/pdf

Język:

polski

Prawa:

Domena publiczna

Archiwum:

Sankt Petersburski Instytut Historii Rosyjskiej Akademii Nauk, Sankt Petersburg

Nazwa zespołu:

Zespół nr 52, kolekcja Pawła Dobrochotowa, opis 1

Sygnatura:

169a

Uwagi:

Umieszczanie w internecie poloników z kolekcji nr 52 (Pawła Dobrochotowa) z Instytutu Historii Rosyjskiej Akademii Nauk w S. Petersburgu – zadanie finansowane w ramach umowy 610/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Kopia z 1858 r. sporządzona w klasztorze Aleksandra Newskiego. Jednostka paginowana k. 1-28v. Karty 1v-2v puste, 25v-28v. Tekst zaczyna się od k. 3. W lewym górnym rogu pierwszej strony atramentem odnotowano sygnaturę 11.4.170 i numer jednostki 170. Na pojedynczych stronach podkreślenia. Pod tekstem notatka zawierająca datę i miejsce sporządzenia kopii.